2 - INSTYTUCJE PUBLICZNE I ORGANIZACJE SPOŁECZNE OCHRONY KONSUMENTA

 

Wszystkie instytucje, realizując cząstkowe zadania w tym zakresie, wzajemnie się uzupełniają i tworzą spójny system zapewniający konsumentowi ochronę prawną. W skład systemu ochrony praw konsumentów wchodzą:

• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (instytucja rządowa zajmująca się ochroną zbiorowych interesów konsumentów)
• Inspekcja Handlowa
• Powiatowi (miejscy) rzecznicy konsumentów (instytucja samorządowa zajmująca się ochroną konsumenta indywidualnego)
• organizacje społeczne (na przykład Federacja Konsumentów zajmująca się zarówno pomocą konsumentowi indywidualnemu, jak i działaniami lobbystycznymi na rzecz zbiorowości konsumentów, czy Stowarzyszenie Konsumentów Polskich).
• instytucje powołane do ochrony konsumenta w wąskim, specjalistycznym zakresie - Rzecznik Ubezpieczonych, Arbiter Bankowy, Prezes Urzędu Regulacji Energetyki.

Zadania samorządu powiatowego w zakresie ochrony praw konsumentów    wykonuje  powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów. Do jego zadań   w szczególności należy:

1. zapewnienie bezpłatnego poradnictwa konsumenckiego i informacji prawnej w zakresie ochrony interesów konsumentów,
2. występowanie do przedsiębiorców w sprawach ochrony praw i interesów konsumentów,
3. prowadzenie edukacji konsumenckiej.

Do zadań rzecznika należy również współdziałanie z właściwymi miejscowo delegaturami Urzędu, organami Inspekcji Handlowej oraz organizacjami konsumenckimi, składanie wniosków w sprawie stanowienia i zmiany przepisów prawa miejscowego w zakresie ochrony interesów konsumentów oraz wykonywanie innych zadań określonych w ustawie lub w przepisach odrębnych. W zakresie realizacji swoich zadań rzecznik może również wytaczać powództwa sądowe na rzecz konsumentów oraz wstępować (za ich zgodą) do toczącego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.
Rzecznik konsumentów jest instytucją samorządową o charakterze doradczym dla indywidualnego konsumenta. Nie mając uprawnień do wydawania nakazów, zakazów, nakładania kar i grzywien na przedsiębiorców, rzecznik może służyć konsumentowi przede wszystkim bezpłatną, fachową poradą prawną, a w celu wyegzekwowania należnych konsumentowi świadczeń wykorzystać uprawnienia procesowe.