5 - ODPOWIEDZIALNOŚĆ SPRZEDAWCY ZA NIEZGODNOŚĆ TOWARU KONSUMPCYJNEGO Z UMOWĄ
Z odpowiedzialnością sprzedawcy mamy do czynienia, gdy zakupiony przez nas towar konsumpcyjny okaże się niezgodny z umową.
Odpowiedzialność sprzedawcy dotyczy rzeczy zarówno nowych, jak i używanych.
Kluczowym pojęciem dla określenia odpowiedzialności sprzedawcy jest niezgodność towaru konsumpcyjnego z umową. Chodzi tu nie tylko o usterki fizyczne rzeczy, ale również brak cech właściwych dla towarów tego rodzaju czy brak właściwości, o których istnieniu konsument był zapewniany.
Z prawnego punktu widzenia zgodność towaru z umową oznacza, że:
- towar nadaje się do celu, do jakiego jest zwykle używany,
- jego właściwości odpowiadają właściwościom cechującym towar tego rodzaju,
- towar odpowiada oczekiwaniom dotyczącym towaru tego rodzaju, opartym na składanych publicznie zapewnieniach sprzedawcy, producenta lub jego przedstawiciela (w szczególności uwzględnia się zapewnienia wyrażone w oznakowaniu towaru lub reklamie, odnoszące się do - właściwości towaru, w tym także terminu, w jakim towar maje zachować).
Sprzedający ponosi odpowiedzialność za niezgodność towaru z umową tylko wtedy, gdy niezgodność ta występowała w chwili wydania towaru.
Jednocześnie ustawa wprowadza bardzo korzystne dla konsumenta domniemanie prawne. W przypadku stwierdzenia niezgodności towaru przed upływem sześciu miesięcy od wydania towaru domniemywa się, że istniała ona w chwili wydania towaru. W przypadku ujawnienia niezgodności we wskazanym terminie, to sprzedawca pod rygorem przegrania sprawy będzie musiał wykazać, iż towar był zgodny z umową.
Po upływie sześciu miesięcy ciężar udowodnienia faktu niezgodności towaru z umową będzie spoczywał na konsumencie. Odpowiedzialność sprzedawcy za niezgodność towaru z umową nie ma miejsca jedynie wtedy, gdy kupujący o tej niezgodności wiedział lub, oceniając rozsądnie, powinien był wiedzieć.
Sprzedawca odpowiada za niezgodność towaru z umową w przypadku stwierdzenia jej przez konsumenta przed upływem dwóch lat od wydania towaru (w przypadku rzeczy używanych okres ten może być przez strony skrócony, ale nie może być krótszy niż jeden rok).
Podstawowym warunkiem dochodzenia odpowiedzialności jest zawiadomienie sprzedawcy o stwierdzeniu takiej niezgodności w terminie dwóch miesięcy. Niedopełnienie tej powinności powoduje utratę uprawnień konsumenta. Na wytoczenie powództwa przed sądem konsument ma rok od zawiadomienia sprzedawcy o niezgodności. Termin ten nie może być jednak krótszy niż dwa lata od wydania towaru.
W przypadku wystąpienia niezgodności towaru z umową konsument może domagać się od sprzedawcy doprowadzenia towaru konsumpcyjnego do stanu zgodnego z umowąprzez nieodpłatną naprawę albo wymianę na nowy (nieodpłatność naprawy i wymiany oznacza, że sprzedawca ma również obowiązek zwrotu kosztów poniesionych przez kupującego, w szczególności kosztów demontażu, dostarczenia, robocizny, materiałów oraz ponownego zamontowania i uruchomienia).
Prawo wyboru między naprawą a wymianą rzeczy przysługuje konsumentowi i jest wiążące dla sprzedawcy.
W szczególnych przypadkach konsument może od umowy odstąpić lub żądać obniżenia ceny. Ma to miejsce, gdy:
- naprawa albo wymiana są niemożliwe lub wymagają nadmiernych kosztów (przy ocenie nadmierności kosztów uwzględnia się wartość towaru zgodnego z umową oraz rodzaj i stopień stwierdzonej niezgodności, a także bierze się pod uwagę niedogodności, na jakie naraziłby kupującego taki sposób zaspokojenia),
- sprzedawca nie zdoła naprawić albo wymienić rzeczy w odpowiednim czasie (przy określeniu odpowiedniego czasu naprawy lub wymiany uwzględnia się rodzaj towaru i cel jego nabycia),
- naprawa albo wymiana narażałaby kupującego na znaczne niedogodności.
Sprzedawca ma obowiązek ustosunkować się do żądania konsumenta w terminie 14 dni. Jeżeli nie uczyni tego, uważa się, że uznał roszczenia konsumenta za uzasadnione.